Herbestemmingsopgave

Chassé Botanique opgeleverd! In opdracht van Synchroon en QX Real Estate heeft 1meter98 het plan ontwikkeld voor de herbestemming van de Chassékazerne te Breda. Dit alles in een ontwerpteam met Gradient Engineering, K+, Delva Landscapes en uitgevoerd door Nico de Bont.

Naast een zorgvuldige restauratie van exterieur en interieur kreeg de kazerne een nieuw hart: een stoere botanische kas op de middelste binnenplaats die fungeert als centrale ontmoetingsruimte en verbinder van de diverse nieuwe functies: stadsarchief, filmhuis, horeca, hotel en woningen.

De Chassékazerne

De kazerne uit 1899, ontworpen door genie-officier W. Cool, kenmerkt zich door een hoofdgebouw voor (onder)officieren met haaks daarop vier vleugels voor 2000 soldaten. Het 108 meter lange hoofdgebouw is imposant uitgewerkt in eclectische stijl, met een neorenaissance basement met neogotische hoektorentjes, pinakels, kantelen en imitatie-schietgaten. De soldatenvleugels waren soberder uitgevoerd. Dit contrast tussen hoofdgebouw en soldatenvleugels was in de loop van de tijd verwaterd, maar is in deze restauratie weer aangezet, ook in het interieur. 

Herbestemming: restauratie en ontwerp

1meter98 Architecten heeft als erkend restauratie-architect een visie opgesteld op de omgang met de aanwezige monumentale waarden. Een belangrijke monumentwaarde is de hoge gang over de gehele breedte van het hoofdgebouw: deze is dan ook ontdaan van verlaagde plafonds en de troggewelven zijn weer in het zicht gebracht en uitgelicht. Met de nieuwe kleurstelling en afwerkingen, waaronder de fraaie natuurstenen vloer, fungeert hij weer als hoofdontsluiting voor de herbestemming. In de soldatenvleugels treft u eenvoudige stucplafonds, rechte plinten en marmoleum vloeren. Het verschil mag er zijn! 

Achterzijde hoofdgebouw ter plaatse van nieuwe kas. Voor: foto van toenmalig museum Breda. Na: nieuwe botanische kas

Samen met grafisch ontwerper Joep van der Made (Atelier Made) ontwierpen we ook de bewegwijzering. Ondersteuning van de monumentale waarden is het uitgangspunt: met veel zorg en oog voor detail ontwierp Joep een huisstijl die past bij de militaire geschiedenis én de identiteit van het nieuwe Chassé Botanique. Op het paneel in de entreehal vertellen we het verhaal van de kazerne, omlijst door oorspronkelijke interieurpanelen die na veel rondzwervingen elders in Nederland op deze wijze toch weer een plek krijgen in de kazerne.

De nieuwe kas op het binnenterrein is als een herkenbaar nieuw element ontworpen, maar wel afgestemd bij het monument. Zo is de kas opgebouwd uit robuuste stalen hoekprofielen die goed passen bij het militaire karakter van de kazerne. De kas vervangt een eerdere aanbouw aan de achtergevel, waardoor de schade aan het monument minimaal is, de spanten staan op de onderliggende kelderwanden van het archief en de zijgevels blijven los van de verdiepingen van de soldatenvleugels.

In de overige vleugels en op de verdieping zijn appartementen gemaakt die gekenmerkt worden door veel invallend licht van de bestaande grote ramen. In de soldatenvleugels is de hoogte gebruikt door entresols toe te voegen. In de kap van het hoofdgebouw is, met behoud van de oude kapconstructie, schoorstenen en plaatselijk monumentale wasbakken en betimmeringen, het hotel gerealiseerd.

Doorsnede over de Chassékazerne ter hoogte van de kas, met aanpassing bestaande gevels en toevoegen dakramen voor woningen.

Foto’s door Pim Top en Sebastian van Damme